Hala widowiskowo sportowa – na jakie wyzwania musi szykować się inwestor?
Hala widowiskowo sportowa jest bez wątpienia marzeniem niejednej szkoły, gminy czy miasta. Jest to miejsce spotkań o bardzo wielu przeznaczeniach. Może ona pełnić oczywistą funkcję sportową, gdzie rozgrywane są zawody sportowe różnego rodzaju. Najczęściej są tam boiska do gry w siatkówkę, koszykówkę, tenisa ziemnego, piłkę ręczną, badmintona czy też baseny sportowe do pływania czy nawet skoków do wody. Kolejną funkcją będzie organizacja wydarzeń społeczno-kulturowych. W halach sportowych odbywają się koncerty, konferencje, wystawy i wernisaże. Obecnie areny sportowe są miejscem spotkań całych społeczności. Hale tego typu posiadają zwykle przestrzeń gastronomiczną i rekreacyjną. Patrząc na ilość funkcji jakie może pełnić hala sportowa od razu widać, że jest to przedsięwzięcie złożone, czasochłonne, wymagające rozwiązań najwyższej jakości na każdym etapie procesu inwestycyjnego.
Z czym zatem musi zmierzyć się Inwestor? Przed przystąpieniem do jakichkolwiek działań należy ustalić czy na terenie potencjalnej inwestycji istnieje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i czy przewiduje on możliwość wykonania obiektu sportowego. Jeśli we wspomnianym planie będzie zakaz budowania tego rodzaju obiektów (tereny zalewowe, tereny zagrożone sejsmicznie), to będziemy zmuszeni do zmiany lokalizacji.
W następnym kroku należy doprecyzować przeznaczenie hali. Czy ma to być hala widowiskowo sportowa, czy też hala/sala sportowa (te zazwyczaj występują przy obiektach edukacji z niewielką widownią lub bez niej). To rozgraniczenie będzie miało wpływ na ilość miejsc i wielkości trybun dla widowni, a co za tym idzie wpłynie na wielkość niezbędnych parkingów. Kolejnym krokiem jest wybór konkretnego projektu naszej hali. Projekty mogą w bardzo dużym zakresie różnić się konstrukcją, geometrią, układem pomieszczeń, rozwiązaniami technicznymi czy estetyką. Projekt budowlany powinien składać się z projektu zagospodarowania działki, projektu architektoniczno-budowlanego oraz projektu technicznego. Jeśli w ciągu 21 dni właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniesie sprzeciwy do złożonego projektu będzie można przejść do realizacji.
Inwestor powinien zawsze powołać inspektora nadzoru inwestorskiego, który będzie go reprezentował i dbał o jego interesy w czasie całej inwestycji. W szczególnych przypadkach to organ administracji architektoniczno- budowlanej może nałożyć obowiązek ustanowienia inspektora nadzoru.
Budowa hali widowiskowo sportowej
Projekt hali widowiskowo sportowej musi uwzględniać bardzo wiele czynników, aby obiekt był bezpieczny, funkcjonalny i trwały. Kluczowym czynnikiem dla doboru konstrukcji są wymiary hali oraz jej lokalizacja. Hala widowiskowo sportowa o dużym rozstawie ścian zewnętrznych (rozpiętość dachu) będzie wymagała zastosowania kratownicy stalowej lub nawet żelbetowej jako głównego elementu nośnego dachu. Natomiast niewielka hala szkolno-sportowa nie będzie wymagała tak skomplikowanych rozwiązań. Lokalizacja obiektu ma bezpośredni wpływ na przyjmowane w projekcie obciążenia klimatyczne od śniegu i wiatru. np. hale widowiskowo sportowe położone w rejonach górskich będą musiały przenieść dużo większe obciążenie od śniegu, niż hala zlokalizowana na obszarach, dla których wg polskich norm przypisane są mniejsze obciążenia śniegiem. Kolejnym czynnikiem związanym z gabarytami hali widowiskowo sportowej są wymagania ochrony przeciwpożarowej.
Hala widowiskowa jak sama nazwa wskazuje będzie posiadała widownię, czyli trybuny, na których będzie przebywało jednocześnie, zapewne, więcej niż 50 osób. Co za tym idzie będzie to obiekt zakwalifikowany ze względów pożarowych jako obiekt zgromadzenia ludzi – ZL. Wymagania ochrony przeciwpożarowej, które mają bezpośredni wpływ na rozwiązania konstrukcyjne, będą różne dla różnej wysokości hali. Hala sportowo widowiskowa raczej nie będzie wyższa niż 25m, dlatego będzie klasyfikowana jako budynek niski lub średniowysoki. Oznacza to, że jej główna konstrukcja nośna musi przenosić obciążenia na nią działające przez 120 minut trwania pożaru, stropy przez 60 minut, a konstrukcja dachu musi wytrzymać działanie pożaru trwające 30 minut. Jest to jedna z głównych przyczyn stosowania słupów żelbetowych jako głównych elementów nośnych, które bez problemu poradzą sobie z obciążeniem ogniowym przez 2h. Podobnie jest z trybunami, które właśnie ze względów pożarowych wykonywane są zwykle jako żelbetowe. Natomiast układ nośny dachu to zazwyczaj stalowy dźwigar kratownicowy, który będzie miał zapewnioną odporność ogniową przez 30 minut poprzez malowanie specjalnymi farbami, czy powłokami pęczniejącymi. Hala sportowo widowiskowa posiada też strefy rekreacyjne, parkingi i gastronomię, które będą wymuszały wydzielanie dodatkowych stref pożarowych. W obiektach zgromadzenia ludzi najważniejsze jest bezpieczeństwo osób korzystających z obiektu. Dlatego bardzo istotne jest oznaczenie dróg ewakuacyjnych oraz stosowanie środków zapobiegających wystąpieniu oraz rozprzestrzenianiu się ognia (czujniki dymu, tryskacze), a także odpowiedniego awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego załączanego automatycznie w sytuacji pożaru.
Należy podkreśli, że występowanie w jednym budynku tak zróżnicowanych funkcji wiąże się z rozbudowanym układem grzewczo-wentylacyjno-sanitarnym, który również musi spełniać wymogi warunków technicznych oraz polskich norm.
W Commercecon zajmujemy się nie tylko kompleksową budową hal przemysłowych i magazynowych. Nie obce nam jest wznoszenie hal widowiskowo sportowych o różnym rozmiarze oraz przeznaczeniu. W 2006 roku wybudowaliśmy halę sportową dla szkoły podstawowej w Zdzieszowicach natomiast w roku 2014 dostarczyliśmy prawie 220 ton stalowej konstrukcji dachu hali Podium zlokalizowanej w Gliwicach.
Jaki jest koszt budowy hali widowiskowo sportowej?
Jak już wcześniej wspomniano budowa hali sportowej lub też widowiskowo sportowej jest bardzo dużym i kosztownym przedsięwzięciem. Poniżej wymieniono czynniki, które będą wpływały na cenę wybudowania takiego obiektu. Do tych cech na pewno należy zaliczyć wymiary obiektu. Hala widowiskowa będzie wymagała coraz większych nakładów im większa będzie jej szerokość, długość i wysokość. Jest to oczywiście związane z ilością niezbędnego materiału, transportu elementów czy z kosztami robocizny. Wraz ze wzrostem prognozowanej ilość widzów pojawia się konieczność zapewnienia miejsc parkingowych.
Jeśli nie dysponujemy działką na potrzeby budowy to zakup gruntu będzie stanowił sporą część kosztów. Wiadomo, że działka w dużym mieście będzie wielokrotnie droższa niż działka o podobnej powierzchni zlokalizowana na mniej atrakcyjnych terenach. Występowanie w hali stref gastronomii mocno wpłynie na koszt jej budowy nie tylko za sprawą urządzeń, ale również przez konieczność implementacji określonych wymogów technicznych i dostosowania pomieszczeń. Spełnienie wymagań ochrony przeciwpożarowej, o których była mowa w poprzednim akapicie, również wpływa na koszt inwestycji. Wydzielenie stref pożarowych, zapewnienie dróg ewakuacji, awaryjnego oświetlenia, czujników dymu, tryskaczy i innych systemów alarmowania podnosi cenę wybudowania hali widowiskowo sportowej. Kolejnym dość kosztownym czynnikiem są wymogi ekologii oraz energooszczędność nowoprojektowanych obiektów. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie o warunkach technicznych jakie powinny spełniać budynki określa zapotrzebowanie obiektu na energię i stawia wymóg jak najniższego jej zużycia. Dach, ściany, drzwi czy okna należy tak projektować, aby straty ciepła przez te przegrody były minimalizowane. Energię elektryczną w tego typu obiektach często pozyskuje się z ogniw fotowoltaicznych zamontowanych na, zwykle znacznej powierzchni, dachu czy ścian. Trzeba pamiętać, że koszty poniesione na poczet energooszczędności hali będą obniżały koszty jej eksploatacji w przyszłości.
Należy dodać, że na szczęście wiele, nawet gotowych, projektów może być współfinansowanych z funduszy samorządowych czy europejskich.
