Na to pytanie odpowiedź chce usłyszeć z pewnością każdy, kto rozważa budowę obiektu halowego niezależnie od jego przeznaczenia. Pytanie choć z pozoru proste, wykazuje w istocie dużą złożoność. By znaleźć na nie przybliżoną odpowiedź trzeba najpierw postawić sobie wiele pytań pomocniczych i nabyć wstępnego rozeznania w czynnikach cenotwórczych procesu inwestycyjno-budowlanego, a także stowarzyszoną z nimi technologią wykonania hali.
W takim razie ile kosztuje postawienie hali? W dalszej części tekstu spróbujemy przybliżyć specyfikę cenotwórczą różnych technologii wykonania hal tak, aby potencjalny inwestor mógł z większą dozą przekonania stwierdzić jaki rodzaj obiektu odpowiada jego potrzebom. Zawężenie pola wyboru spośród kilku technologii wykonania umożliwia firmie Commercecon podjęcie dialogu z inwestorem i w dalszej części złożenie wyceny koncepcyjnego obiektu.
Koszty budowy hali murowanej
Hala murowana przywodzi na myśl z pewnością najbardziej tradycyjny obraz budownictwa. Posadowiona na ławach fundamentowych konstrukcja ścian murowanych, najpierw z bloczków betonowych w strefie podziemnej, w nadziemnej zaś z odpowiednio wybranych przez konstruktora materiałów murowych powszechnie dostępnych w handlu takich jak bloczek silikatowy czy pustak ceramiczny. Z uwagi na materiał i charakter technologii wykonania hala murowana wymaga dużego nakładu roboczogodzin przy wznoszeniu. Konstrukcja nadziemna ścian nie podlega prefabrykacji a bezpośrednia wydajność robocza rzadko przekracza 10m2 powierzchni ściany na jednego wprawionego murarza dziennie. Tym samym budowa hali murowanej jest opcją wartą dalszych rozważań dla inwestora, który potrzebuje relatywnie niedużego i niskiego obiektu (na przykład do 1000m2) i przede wszystkim o niedużych rozpiętościach konstrukcji (rozstawach ścian). Wraz ze wzrostem powierzchni hali, powierzchnia ścian koniecznych do wymurowania przeciąga w czasie proces wznoszenia a przez to opóźnia możliwość użytkowania obiektu przez inwestora oraz zwiększa koszty utrzymania zaplecza budowy czy kadr inżynierskich. W koszt budowy hali murowanej czasem należy wliczyć również ryzyko przestojów technologicznych z uwagi na warunki pogodowe takie jak ulewne deszcze i ujemne temperatury. Na te czynniki środowiskowe podatne są również prace związane z wykonanie ocieplenia i elewacji obiektu, choć nie jest niemożliwe wykonanie elewacji hali murowanej z płyt warstwowych czyli w technologii zapożyczonej z obiektów, które omawiane będą jako alternatywa dla rozwiązań tradycyjnych. Warto mieć również na uwadze w przypadku budowy hali murowanej o odpowiednio większej powierzchni, gdy rosną rozpiętości konstrukcji, koszt budowy hali murowanej który zwiększa się czasem również przez konieczność wykonania dodatkowych trzpieni i ustrojów usztywniających zapewniających parametry bezpiecznej pracy konstrukcji murowej. W takiej sytuacji zdarza się również, że konstrukcja dachu hali murowanej wykonywana jest z prefabrykowanych elementów żelbetowych bądź lekkich dźwigarów stalowych lub drewnianych.
Możemy więc zauważyć, że rozważanie budowy hali murowanej opłacalne jest dla relatywnie niedużych obiektów, również z uwagi na czas realizacji i wrażliwość na uwarunkowania atmosferyczne. Przy większych powierzchniach, doprowadzamy do sytuacji, w której konstrukcja murowana staje się często nieekonomiczna z uwagi na konieczność wykonywania ustrojów uzupełniających. W przypadku takich obiektów warto tym samym oddać główną rolę innym ustrojom, na przykład stalowym jako pierwszorzędowej konstrukcji nośnej a elementy murowe traktować tylko w formie oddzielenia funkcjonalnego powierzchni lub wypełnienia konstrukcji szkieletowych.
Koszty budowy hali stalowej
Hala stalowa należy do ustrojów szkieletowych, na którą składają się słupy i dźwigary stalowe stanowiące elementy konstrukcji głównej. Konstrukcja stalowa podlega prefabrykacji a gotowe elementy po przyjeździe na budowę posadowione zostają na wykonanych w gruncie stopach fundamentowych. Kalkulując koszt postawienia hali stalowej wziąć niewątpliwie pod uwagę należy również konieczność wykonania obudowy ścian obiektu – najczęściej z płyt warstwowych lub w systemie blacha-wełna-blacha. Tak czy inaczej są to rozwiązania mniej uzależnione od warunków temperaturowych i polegają na prowadzeniu prac montażowych z gotowych (prefabrykowanych) elementów. Zauważyć więc można, że budowa hali stalowej jest zdecydowanie mniej podatna na sezonowość, a dzięki temu może zostać celniej opisana harmonogramem prac budowlanych co pozwala inwestorowi odpowiednio zaplanować przyszłe użytkowanie obiektu. Koszty budowy hal stalowych zawierają w sobie tym samym prace ciężkiego sprzętu budowlanego, przeznaczonego do prac montażowych. Należą do nich wszelakie urządzenia dźwignicowe takie jak dźwigi i żurawie oraz urządzenia do przemieszczania i podnoszenia ludzi, co z kolei przyczynia się do znacznego zmniejszenia nakładu roboczogodzin pracowników.
Należy więc postawić pytanie – hala stalowa czy murowana?
Podsumowując powyższe argumenty, można po pierwsze stwierdzić, że w przypadku hal małych i niskich można rozważać wycenę hali murowanej. Obiekty odpowiednio większe, wyższe i cechujące się większymi rozpiętościami konstrukcji lepiej (również z uwagi na czas prac budowlanych) wznosić jako hale stalowe. Również hale wymagające dużych przestrzeni wolnych, takich jak hale stalowe produkcyjne, a więc o dużym rozrzedzeniu słupów sugerują budowę hali stalowej.
Ponad wszystko warto jednak podkreślić, że szukając odpowiedzi na pytanie ile kosztuje budowa hali murowanej lub ile kosztuje budowa hali stalowej, zawsze dużą rolę odgrywać będzie efekt skali obiektu, jego indywidualnych cech funkcjonalno-użytkowych czy lokalizacji, które warunkują proporcję pewnych czynników cenotwórczych składających się na kolejne etapy prac budowlanych. Powyższy tekst jednakże z pewnością podpowie Inwestorom jakie dalsze pytania postawić sobie, aby wiedzieć, który z obiektów: murowany czy stalowy, będzie dla nich bardziej odpowiedni.
