Zgodnie z definicją, hałas to wszelkie niepożądane, nieprzyjemne i uciążliwe w danych warunkach oraz dla danej osoby, dźwięki. Szacuje się, że w Polsce na hałas narażonych jest około 13 milionów osób. Wśród nich najliczniejszą grupę, bo aż blisko 4 miliony, stanowią osoby narażone na hałas drogowy powyżej 65 dB.

Hałas możemy spotkać wszędzie, jednak szczególną uwagę należy zwrócić na ten występujący w środowisku pracy, ponieważ to tam każdy z nas spędza dużo czasu – i to każdego dnia. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat hałasu i sposobów ochrony przed nim? Czytaj dalej!

Ochrona przed hałasem – przepisy BHP

Do najważniejszych przepisów dotyczących ochrony przed hałasem w środowisku pracy zaliczyć można między innymi:

  • Kodeks pracy,
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
  • Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U. 2005 nr 157 poz. 1318 z późniejszymi zmianami).

Powyższe przepisy nakładają na pracodawcę szereg obowiązków dotyczących ochrony pracowników przed hałasem. Do obowiązków tych należy między innymi konieczność dokonywania pomiarów natężenia hałasu, kierowanie pracowników na profilaktyczne badania lekarskie oraz zapewnianie szkoleń z zakresu BHP i obsługi urządzeń. Pracodawca musi również podejmować działania służące ochronie pracowników przed hałasem (m.in. udostępniając ochronniki słuchu) oraz określać sposoby ochrony przed nim.

Sposoby ochrony przed hałasem w hali produkcyjnej

Obiekty przemysłowe to miejsca, w których pracownicy szczególnie mocno są narażeni na działanie hałasu. Dlatego tak ważne są kwestie związane z ochroną przed hałasem przemysłowym. Warto jednak wiedzieć, że ochrona przed hałasem to nie tylko zabezpieczenie uszu odpowiednimi ochronnikami. Jest to także ochrona całego organizmu – trzeba bowiem pamiętać również o pozasłuchowych skutkach narażenia na hałas.

Wyróżnić można kilka sposobów ochrony przed hałasem w halach produkcyjnych oraz jego skutkami. Sposoby te podzielone są na dwie grupy – rozwiązania techniczne oraz organizacyjne.

Do rozwiązań technicznych należą:

  • Redukowanie hałasu u źródła – czyli poprzez ingerencję w specyfikę urządzeń emitujących hałas (np. zmianę ich konstrukcji). Redukowanie u źródła powinno być brane pod uwagę już na etapie budowy hali czy podczas projektowania i modernizacji istniejącego obiektu przemysłowego. Redukowanie hałasu u źródła jest szczególnie ważne w przypadku konieczności ochrony przed hałasem przemysłowym.
  • Stosowanie środków ochrony zbiorowej – czyli montowanie obudów, ekranów czy kabin dźwiękoszczelnych – a zatem szczelnych przegród pomiędzy źródłem hałasu (maszyną, linią produkcyjną) a ich użytkownikami. Na etapie projektowania obiektu przemysłowego należy w taki sposób dobierać konstrukcję ścian, stropów i dachu, aby uwzględniać właściwości dźwiękoizolacyjne zastosowanych przegród.
  • Stosowanie środków ochrony indywidualnej – czyli ochrona uszu przed hałasem przez stosowanie środków ochrony indywidualnej, takich jak nauszniki, wkładki czy tzw. stopery.

Rozwiązania organizacyjne to z kolei między innymi:

  • przerwy podczas pracy,
  • rotacje na stanowiskach pracy,
  • odpowiednie lokalizowanie parku maszynowego w obiektach przemysłowych.

Powyższe sposoby ochrony przed hałasem w pracy stosuje się w funkcjonujących już obiektach przemysłowych, ale tak jak wcześniej wspomnieliśmy, powinny być one brane pod uwagę już na etapie budowy hali przemysłowej. W najlepszym wypadku łączy się wszystkie te środki. Jeśli jednak zastosowanie innych metod, z różnych względów, nie jest możliwe, koniecznością staje się stosowanie środków ochrony indywidualnej.

Skuteczna ochrona przed hałasem przy pomocy ochronników słuchu

Nauszniki przeciwhałasowe czy douszne wkładki przeciwhałasowe, aby skutecznie działały, muszą być stosowane we właściwy sposób. Każdy nowy pracownik powinien zapoznać się z instrukcją użytkowania środków ochrony oraz sposobem właściwego ich zakładania. Pomóc może tutaj odpowiednie szkolenie BHP. Podczas takiego szkolenia należy też uczulić pracowników na konieczność stosowania ochronników zawsze wtedy, gdy przebywają oni w strefie gdzie jest to wymagane. Powinni również zwracać uwagę na właściwy stan techniczny oraz czystość swoich ochronników.

Osoby sprawujące nadzór nad pracownikami zobowiązane są do kontroli stanowisk pracy w zakresie prawidłowości stosowania wszystkich środków ochrony indywidualnej. Zarówno tych, które chronią przed urazami mechanicznymi (np. buty robocze, kask, rękawice), jak i tych, których nie widać na pierwszy rzut oka (stopery do uszu chroniące przed hałasem).

Skutki oddziaływania hałasu na organizm człowieka

Podczas szkoleń pracownicy powinni być zapoznawani z oddziaływaniem hałasu na organizm człowieka. Co istotne, nie ogranicza się on tylko do negatywnego wpływu na słuch – obejmuje także inne skutki zdrowotne. Hałas może zaburzać funkcjonowanie układu pokarmowego, nerwowego i krwionośnego, a także powodować przedwczesne starzenie się organizmu oraz wykluczenie z życia społecznego, będące następstwem utraty słuchu i innych chorób.

Osoby narażone na działanie hałasu w miejscu pracy powinny zwracać szczególną uwagę na hałas również w czasie aktywności pozazawodowej i tym samym unikać sytuacji oraz miejsc, w których jest bardzo głośno.

Czynnikami zwiększającymi szkodliwe działanie hałasu na słuch są m.in.: palenie tytoniu, choroby układu krążenia oraz kontakt z substancjami niebezpiecznymi (głównie rozpuszczalnikami organicznymi). Docelowo powinno dążyć się do wyeliminowania tych czynników, a gdy to niemożliwe należy redukować ich stosowanie – w przypadku chorób, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem: Jak wygląda proces produkcji i montażu konstrukcji stalowych?