Ekologiczne hale stalowe (zarówno przemysłowe, jak i magazynowe) są projektowane i wznoszone w ten sposób, by w jak najmniejszym stopniu generowały negatywny wpływ na środowisko naturalne. Podejście EKO w branży budowlanej uwzględnia nie tylko sam proces powstawania hali stalowej, lecz także jej eksploatację, możliwość rozbudowy lub modernizacji w przyszłości oraz ewentualną utylizację lub recycling. Aby postawiona konstrukcja stalowa faktycznie mogła spełniać normy tzw. eko-budownictwa, powinna być analizowana w kontekście jej całego „cyklu życia”.

Branża budowlana od dawna podlega silnej presji ekologów, ponieważ wznoszenie, użytkowanie oraz rozbiórka obiektów przemysłowych to procesy związane ze znaczącym zużyciem energii, wody oraz emisją zanieczyszczeń stałych, ciekłych i gazowych. Idea zrównoważonego budownictwa, mająca zastosowanie także w przypadku wznoszenia nowoczesnych hal magazynowych i zgodna z tzw. ideą zrównoważonego rozwoju, nakazuje uwzględniać wpływ budynku na środowisko naturalne. W nieco szerszym aspekcie powstające hale stalowe powinny być także rozpatrywane nie tylko w kontekście wytycznych materiałowych, ekonomicznych czy wpływu na otoczenie środowiskowe danego regionu, lecz także w kontekście zaistniałych stosunków społecznych oraz aspektów cywilizacyjnych.

Ekologiczne konstrukcje stalowe w duchu zero waste

Dziś nowoczesne hale przemysłowe i magazynowe powstają w oparciu o prefabrykowane elementy stalowe lub żelbetowe, które są przygotowywane w zakładach produkcyjnych, skąd następnie trafiają na plac budowy, gdzie są montowane. Wykorzystywanie elementów prefabrykowanych pozwala stworzyć proces dużo lepiej zoptymalizowany i generujący mniejsze ilości odpadów produkcyjnych, w porównaniu z tradycyjną ścieżką budowlaną. Ponadto, warto zwrócić uwagę na fakt, że sam montaż konstrukcji przebiega dużo szybciej niż klasyczna budowa i również pozostawia za sobą minimalną ilością odpadów. Skrócenie czasu stawiania hali stalowej przekłada się na krótszy okres zwiększonego zapotrzebowania na zasoby naturalne, takie jak chociażby woda. Sama ingerencja środowiskowa również jest mniej intensywna.

Jedną z zalet wykorzystania stali w budownictwie jest fakt, iż materiał ten, można wielokrotnie przetwarzać, a powstające potencjalne odpady nie generują problemu z ich utylizacją. Poziom efektywności recyklingu w przypadku konstrukcji stalowych może w niektórych przypadkach sięgać aż 95%, co jest zdecydowaną korzyścią środowiskową. Choć produkcja stali uwzględnia znaczące wykorzystanie surowców naturalnych, to trwałość i możliwość ponownego wykorzystania lub przetworzenia poszczególnych elementów sprawia, że jest to inwestycja sprzyjająca podejściu ekologicznemu. By w pełni wykorzystać możliwości recyclingu, warto zawczasu pomyśleć o tym, co będzie się działo z budynkiem, gdy skończy się jego czas użytkowania. Można więc już na etapie projektu zaplanować obiekt tak, by jego rozbiórka nie sprawiała kłopotów, a pozyskane elementy mogły zostać wykorzystane ponownie w innej konstrukcji lub by istniała możliwość ich prostego przetworzenia. Efekt ten można uzyskać np. poprzez ułatwiony dostęp do części, które mogą wymagać konserwacji lub wymiany w określonym czasie. 

Ekologiczne rozwiązania w halach stalowych

Ekologiczne hale stalowe są wznoszone nie tylko w oparciu o zoptymalizowany cykl produkcyjny prefabrykatów oraz stosowną gospodarkę odpadami budowlanymi, lecz w dużej mierze także poprzez wyposażenie obiektów w szereg rozwiązań technicznych, jak np. energooszczędna klimatyzacja, rekuperacja i ogrzewanie, systemy kontrolujące zużycie wody czy pozwalające na efektywne zarządzanie oświetleniem. Uzyskanie oszczędności w zakresie zużycia mediów w całym budynku przekłada się bowiem na kondycję środowiska naturalnego. Co więcej, poprawę komfortu termicznego przy jednoczesnej optymalizacji zużycia energii podczas eksploatacji obiektu można zaplanować już na etapie projektowania hali stalowej wprowadzając do koncepcji innowacyjne rozwiązania konstrukcyjne, takie jak: chłodzone powietrzem lub wodą stropy, wykorzystanie bezwładności cieplnej płyt zespolonych, stosowanie dachów/fasad z podwójną obudową i szczeliną wentylacyjną, prefabrykowane panele ścienne z izolacją oraz specjalnie perforowanymi słupkami ograniczającymi efekt mostków cieplnych.

Optymalne zarządzanie energią

Koszty eksploatacji hali przemysłowej wiążą się jednak także w dużej mierze z wykorzystaniem energii elektrycznej zasilającej systemy oświetlenia, wentylacji, klimatyzacji i urządzeń magazynowych. By obiekt można było zaliczyć do kategorii ekologicznych, także i na tym polu warto sięgnąć po nowoczesne czy nawet innowacyjne rozwiązania, które wpłyną pozytywnie nie tylko na koszty eksploatacji budynku, lecz także środowisko naturalne. W tym miejscu opłacalna często okazuje się inwestycja w energię solarną generowaną przez moduły fotowoltaiczne. Zwłaszcza, że duże powierzchnie niemal płaskich dachów hal przemysłowych, mogą zostać wykorzystane do instalacji systemu fotowoltaicznego.

Inną formą oszczędzania energii jest instalacja inteligentnego oświetlenia strefowego LED sterowanego czujnikami ruchu. W ten sposób ograniczymy niepotrzebne zużycie prądu na doświetlanie miejsc, które aktualnie tego nie potrzebują. Ekologiczne hale przemysłowe są też często wyposażone w systemy chłodzenia oparte na technologii CO2, których zaletą jest niskie zużycie energii.

Certyfikaty BREEAM i LEED

Międzynarodowe, wielokryterialne systemy oceny środowiskowej zostały stworzone w celu weryfikacji, w jakim stopniu budynki spełniają założenia zrównoważonego budownictwa. Kryteria można zastosować zarówno do obiektów obecnych na rynku od wielu lat, jak i nowo wybudowanych, w tym także ekologicznych hal stalowych. Dwa najpopularniejsze systemy certyfikacji to BREEAM i LEED oparte na klasyfikacji w skali punktowej. Ze względu na zróżnicowanie wartości kryteriów w poszczególnych systemach, dobra ocena budynku w jednym systemie nie gwarantuje dobrego wyniku w innym. Co prawda, wdrożenie w proces projektowania i budowy kryteriów certyfikacyjnych podnosi koszty całej inwestycji, lecz ekologiczna hala magazynowa czy przemysłowa wzniesiona w ten sposób będzie generować niższe koszty eksploatacyjne. Długofalowo cała inwestycja będzie więc bardziej opłacalna, a co więcej pozytywne przejście procesu certyfikacji podnosi wartość i prestiż wybudowanego obiektu. Amerykański LEED to systemem, który weryfikuje budynki w zakresie między innymi takich parametrów jak: oszczędność energii, racjonalne zużycie wody, zmniejszenie emisji CO2, poprawa jakości środowiska wewnątrz pomieszczeń, itd. Z kolei najpopularniejszy w Polsce BREEAM był pierwszym tego typu systemem certyfikującym na świecie. Powstał on w 1990 roku w Wielkiej Brytanii. W porównaniu z LEED jego przewagą będzie większa kompatybilność z lokalnymi warunkami atmosferycznymi oraz legislacyjnymi, ponieważ można go adoptować do różnorodnych warunków geograficznych oraz prawnych. Budynek, który ubiega się o certyfikat BREEAM, oceniany jest w dziesięciu kategoriach. Są to:

  • zarządzanie projektem inwestycji oraz procesem budowy;
  • energooszczędność oraz właściwości materiałów wykorzystanych do budowy i wykończenia budynku;
  • komfort użytkowania budynku;
  • poziom zużycia energii w budynku;
  • lokalizacja budynku, odległość komunikacji miejskiej;
  • sposób zarządzania gospodarką wodno-ściekową;
  • sposób zarządzania odpadami;
  • sposób zagospodarowania terenu wokół budynku;
  • rozwiązania, które zastosowano w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń;
  • innowacyjność inwestycji.

Ekologiczne hale przemysłowe i magazynowe są coraz częściej spotykanymi elementami krajobrazu lokalnych stref ekonomicznych. Najprawdopodobniej trend na eko-budownictwo będzie się nadal nasilał, także ze względu na politykę klimatyczną Unii Europejskiej oraz coraz większą świadomość inwestorów na tym polu. Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, że choć tak stawiana konstrukcja stalowa wymaga na początku większych nakładów pracy i funduszy, to środki te zwracają się inwestorom w trakcie eksploatacji obiektów. A efekt związany z ochroną środowiska naturalnego jest bezcenny.