Ogromne zapotrzebowanie w ostatnich latach na przestrzeń przemysłową w Polsce sprawiło, że liczba budowanych hal wielkopowierzchniowych rosła w naszym kraju w niespotykanym dotąd tempie. W samym 2022 roku zasoby nowoczesnej powierzchni magazynowej i produkcyjnej powiększyły się aż o 4,4 mln mkw. – na koniec ubiegłego roku całkowite zasoby sięgnęły 28,3 mln mkw. Warto zwrócić uwagę, że wraz ze wzrostem popytu, rosły także wymagania inwestorów oraz najemców względem budowanych obiektów – ich konstrukcji, technologii budowy, ale przede wszystkim konieczności stosowania proekologicznych rozwiązań. Omawiamy najnowsze trendy w budowie hal wielopowierzchniowych.
Ekologia to słowo, które – w kontekście nowoczesnego budownictwa przemysłowego – odmieniane jest przez wszystkie przypadki. Ten pierwszy, obok społecznej odpowiedzialności oraz ładu korporacyjnego, filar strategii ESG przedsiębiorstw stał się niewątpliwie drogowskazem dla projektantów takich obiektów. I nie ma się co dziwić – pogłębiająca się degradacja środowiska naturalnego, w tym zanieczyszczenie powietrza, oraz towarzyszące nam od roku turbulencje na rynku energetycznym, skutkujące wysokimi cenami konwencjonalnych źródeł energii, sprawiają, że budownictwo naszych czasów musi być energooszczędne i ekologiczne. Jakie jeszcze?
Energooszczędność budynków – obowiązek a nie kaprys
Budynki odpowiadają za 37% globalnej emisji gazów cieplarnianych, a zatem w swojej skali posiadają ogromny potencjał na poprawę tych niechlubnych statystyk. I choć rozwiązanie problemu wydaje się dziś prostsze niż kiedykolwiek, bo w pełni dostępne (mowa o nowoczesnych materiałach budowlanych), to w praktyce okazuje się dużo trudniejsze. Dlaczego? W naszym otoczeniu ciągle funkcjonuje ogromna liczba hal wielkopowierzchniowych, ale i innych kubaturowych budynków, o bardzo niskiej efektywności energetycznej. Wymagających więc kompleksowych prac termomodernizacyjnych – ocieplenia ścian i dachu oraz przejścia z tradycyjnych na odnawialne źródła energii.
Te wymagania spełnia na szczęście coraz więcej nowo powstających obiektów przemysłowych, mieszkalnych czy użyteczności publicznej, które wpisują się w zielony trend. Wykorzystanie w procesie budowy hal wielkopowierzchniowych efektywnych energetycznie i przyjaznych środowisku materiałów oraz użycie nowoczesnej stolarki okiennej i drzwiowej, pozwala znacząco ograniczyć straty energii, przyczyniając się do mniejszego na nią zapotrzebowania. A to absolutna podstawa jeśli mówimy o poprawie charakterystyki energetycznej budynków. Co jeszcze ma na nią wpływ?
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii
Ostatni rok był dla branży budowlanej, choć i dla wielu innych, pełen wyzwań. Kryzys energetyczny, galopująca inflacja, stale rosnące ceny materiałów oraz energii – to wszystko miało wpływ na przyspieszony proces transformacji energetycznej. A kluczową w niej rolę odgrywają dziś instalacje fotowoltaiczne – do niedawna kojarzone przede wszystkich z budownictwem jednorodzinnym, dziś coraz częściej spotykane także na dachu hali wielkopowierzchniowej o przeznaczeniu produkcyjnym lub logistycznym.
Budowanie hal wielkopowierzchniowych z wykorzystaniem paneli PV pozwala zasilić budynek w zielona energię, a to niesie ze sobą kilka korzyści. Po pierwsze, pozytywnie oddziałuje na środowisko, poprzez ograniczenie emisji CO2 do atmosfery. Po drugie, stosowanie szeroko pojętych rozwiązań eko pozytywnie wpływa na postrzeganie firmy przez jej otoczenie biznesowe. A po trzecie, w dobie bardzo wysokich cen energii pozyskiwanej w tradycyjny sposób, „darmowa” energia słoneczna pozwala znacząco redukować bieżące koszty związane z utrzymaniem budynku. Warto dodać, że przy obowiązujących w ostatnim roku cenach energii konwencjonalnej, zauważalnie skrócił się czas zwrotu z inwestycji w instalacje fotowoltaiczne. Ale odnawialne źródła energii to nie jedyne rozwiązania wykorzystywanie podczas budowy hal wielkopowierzchniowych – coraz częściej stosuje się także pompy ciepła.
Inteligentne systemy zarządzania oraz oświetlenie LED w hali wielkopowierzchniowej
Nowoczesne hale wielkopowierzchniowe, poza niską energochłonnością, od niedawna charakteryzuje jeszcze jedno – inteligentne zarządzanie wieloma procesami, jakie się w niech odbywają. O czym mowa? O systemach BMS, które pełnić mogą ważną funkcję monitorowania i sterowania ogrzewaniem, wentylacją, klimatyzacją, systemami bezpieczeństwa czy kontrolą dostępu. Ich wykorzystanie pozwala na optymalizację zużycia energii, a to z kolei prosta droga do oszczędności, poprzez redukcję kosztów eksploatacyjnych obiektu.
A skoro o oszczędnościach mowa, nie sposób nie powiedzieć o systemach oświetlenia, które – obok wspomnianych systemów HVAC – są niezwykle ważną pozycją w rachunkach za prąd magazynów czy hal produkcyjnych. Skąd wynika wysokie zużycie energii? Po pierwsze, z metrażu obiektów, które często liczą po kilkadziesiąt tysięcy mkw. A po drugie także z faktu, że praca w nich często odbywa się przez całą dobę, a to wymaga niemal ciągłego doświetlenia pomieszczeń. Dlatego w dużych halach produkcyjno-magazynowych coraz powszechniej stosuje się nowoczesne oświetlenie LED, które wspierane jest przez zaawansowaną automatykę sterującą. A ta pozwala sterować natężeniem światła w różnych strefach hali wielkopowierzchniowej i daje także możliwość wyłączania oświetlenia tam, gdzie nie jest ono w danym momencie potrzebne.
Warto też wspomnieć o oprawach pracujących w adresowalnym systemie DALI, które w połączeniu z czujnikami ruchu, obecności oraz czujkami natężenia oświetlenia zewnętrznego pozwalają w znacznym stopniu ograniczyć pobór energii elektrycznej.
Budowa nowoczesnych hal wielkopowierzchniowych
Choć aktualne trendy w budowaniu hal wielkopowierzchniowych bardzo mocno związane są z tematyką ekologii, nie oznacza to, że nie następują w nich zmiany na innych płaszczyznach. Mowa o funkcji, jaką dziś coraz częściej pełnią magazyny. Jeszcze do niedawna takie obiekty służyły wyłącznie składowaniu i przechowywaniu towarów. Owszem, posiadały niewielką przestrzeń socjalną dla pracowników (szatnia, jadalnia, toalety), ale była ona zwykle wydzielona z powierzchni samego magazynu, przez co mniej komfortowa. W ostatnich latach bardzo się to zmieniło.
Dziś nowoczesne magazyny często posiadają reprezentacyjną, wysoce funkcjonalną i komfortową przestrzeń biurową, która pełni rolę zaplecza biznesowego dla wszystkich prowadzonych przez firmę operacji. Nierzadko usytuowana jest ona w oddzielnym budynku, wykonanym w innej niż hala magazynowa technologii. Wszystko po to, by była bardziej przyjazna pracownikom i była po prostu ładniejsza. Jest dobrze doświetlona (za sprawą dużych przeszkleń), wyposażona w klimatyzację oraz wykończona materiałami o wysokim standardzie. Także układ pomieszczeń w budynku biurowym towarzyszącym magazynowi niczym nie różni się od typowych budynków biurowych zlokalizowanych w centrach miast – zwykle posiadają reprezentacyjną recepcję, komfortowe sale konferencyjne i są zaaranżowane w zgodzie z indywidualnymi potrzebami najemcy.
Zmieniają się jednak nie tylko wnętrza hal wielkopowierzchniowych. Charakterystyczną ich cechą staje się także elewacja – do niedawna występująca wyłącznie w odcieniach szarości. Dziś deweloperzy oraz inwestorzy coraz częściej decydują się na płyty elewacyjne w różnych kolorach, przez co obiekty przemysłowe wyglądają dużo przyjaźniej i lepiej komponują się z otoczeniem.
Nowoczesne obiekty przemysłowe to dziś zupełnie inne budynki niż te, które powstawały jeszcze kilka lat temu. Generalni wykonawcy odpowiedzialni za budowę hal wielkopowierzchniowych muszą wykazać się więc dużo szerszym wachlarzem kompetencji niż kiedyś – powinni oferować inwestorom usługę projektowania budynku, wykazać się także doświadczeniem w załatwianiu spraw formalnych, znajomością najnowszych trendów architektonicznych oraz wiedzą na temat innowacyjnych, ekologicznych rozwiązań. A to wysoko postawiona przez inwestorów poprzeczka.